Ăn chơi gì ở Hải Hậu - Nam Định

Khách quan mà nói thì Hải Hậu chả có gì để ăn chơi cả. Khoan đừng nóng các bạn, ấy là nói ở góc độ du lịch với đề bài đặt ra là những khu thắng cảnh, di tích nổi tiếng và món ăn đặc sản nổi tiếng.

Các bạn, chúng ta chắc đã và sẽ một đôi lần đưa bạn bè nơi khác về thăm quê mình. Vậy trong quỹ thời gian một vài ngày ở Hải Hậu chúng ta dẫn khách đi chơi những đâu, ăn những gì với tinh thần "cây nhà lá vườn" để khách có ấn tượng đẹp nhất về Hải Hậu?

Trước tiên bàn về ăn đã. Có thực mới vực được... đạo.


Nói đến món ăn đặc trưng của Hải Hậu chắc hẳn chúng ta ai cũng nghĩ ngay đến "tái thỏ". Thỏ thì nhiều nơi có, nhưng "tái thỏ" thì có lẽ chỉ Hải Hậu mới chế biến ra món này. Và cũng khách quan mà nói, với mình thì "tái thỏ" là món ăn được nhất từ thỏ.

Gọi là "tái thỏ" nhưng thực ra chẳng tái tý nào. Thịt thỏ sau khi lọc khỏi xương, ướp gia vị được áp chảo (chiên) chín hoàn toàn, sau đó thái nhỏ rồi trộn với vừng, sả. Một điểm mới trong cách chế biến tái thỏ ở Hải Hậu bây giờ là người ta không dùng thính để trộn nữa. Mình cho rằng đây là một cải tiến rất hay vì thính làm cho thịt bị khô, mất đi độ mềm thơm của thịt thỏ, và đặc biệt là thính rất "ngấm" rượu.

Nếu như "tái thỏ" là món của vùng giữa "lục địa" Hải Hậu thì vùng bờ biển lại đóng góp cho Hải Hậu một đặc sản khác không kém phần hấp dẫn, đó là "gỏi nhệch". Nhệch thực ra là con lươn sống ở vùng nước lợ cửa sông, con lươn này to hơn con lươn ở vùng nước ngọt, có con đường kính thân phải đến mấy cm.

Nhệch sống giãy đành đạch đem chặt đầu, lột da, lọc thịt thái thành miếng sau đó trộn với thính nem, sả và một số gia vị (khác với tái thỏ, nhệch lại cần có thính nem để làm khô và phân tán mùi... thịt sống). Sau đó được gói với đủ các loại lá mà theo các cụ vừa là gia vị vừa là... thuốc hãm, rồi chấm với một loại nước chấm tổng hợp được nấu từ mẻ, mắm tôm, riềng, bã rượu và một số gia vị khác. Thôi rồi lượm ơi, phải nói là tuyệt cú mèo. Món này đặc biệt tốn ... rượu!.

Một món nữa dân dã hơn và cũng rất hấp dẫn, đó là chim sẻ. Chim sẻ là động vật hoang dã, tuy nhiên với số lượng nhiều vô kể và là loài sinh sản nhanh nên chúng ta cứ ăn thoải mái, đừng suy nghĩ gì cả kẻo mất ngon.

Qua cầu Cồn nhỏ đi thẳng khoảng 500m có một quán chuyên chim sẻ. Ở đây, vào những dịp ngày mùa, chim từ khắp nơi thu gom về có thể phục vụ hàng chục người ăn thoải mái. Chim sẻ ngày mùa béo ngậy, quay, chiên vàng ươm, rắc lá chanh lên trên rồi ngồi ngắm không đã mơ thấy thiên đàng, hehe. Nghe nói người ta còn làm được cả tiết canh chim sẻ, nhưng mình chưa được ăn bao giờ. Hic. Cầm trên tay con chim sẻ vàng ươm cùng nhâm nhi với ly rượu nếp thơm Hải Hậu thì thật tuyệt!.

Chim sẻ ngày mùa

Món ăn ở Hải Hậu còn phải kể đến món Nem Tung chợ Cồn rất ngon và nổi tiếng. Món này ngon nhưng phải chế biến đúng công nghệ mới được. Nem Tung hoặc Nem chạo làm từ thịt và da lợn trộn với thính và gia vị, rồi được nắm lại trong lá sung. Khi ăn bạn sẽ hết sức bất ngờ từ mùi thơm đặc trưng và vị ngọt, bùi, béo ngậy mà không ngán. Ở vùng Hải Hậu quê mình, nem chạo rất được ưa chuộng trong các bữa ăn thường ngày và được dùng nhiều trong cả các tiệc cưới,  đám giỗ, liên hoan ... Khi mua gói nem về, các bạn mở gói nem ra đĩa, dùng đũa gắp nem vào lá sung, sau đó cuộn lại chấm với nước mắm để ăn. Nem có thể ăn kèm với rau sống khác như ngổ, thơm....Nem Tung phải mua đúng nơi khu 5 - thị trấn Cồn, Hải Hậu thì mới đúng. Ôi món nem này là một trong những món mình thích nhất, với khẩu vị của mình thì là một trong những món ngon nhất thế giới, hahaha..... Ôi nhớ nhà quá!

Và rất khiếm khuyết nếu không nhắc đến bánh Nhãn, bánh Chưng Bà Thìn rất thơm ngon và bổ thường dùng làm quà cho khách phương xa... Ở Hải Hậu ta còn phải nhắc thêm đến gạo Tám xoan rất ngon. Đã ăn gạo Tám xoan rồi thì mọi thứ gạo khác đều trở nên vô nghĩa? Gạo Tám xoan có màu tím (trồng nhiều ở Hải Châu, Hải Ninh...), khi nồi cơm chín thì tỏa mùi thơm ngát, và chỉ cần chan nước mắm nhĩ Thịnh Long là ngon tuyệt. Về miền biển các bạn sẽ được thưởng thức các món hải sản tươi sống thật đặc sắc như cá chim, thu, nhụ, bẹ, vược, cua, ghẹ, tôm he to bằng cổ tay và cả tôm thuyền (tôm tích)....

Ăn thế thôi nhé, giờ chuyển sang chơi. Chơi ở Hải Hậu chỉ nên chơi một vài ngày thôi, chơi nhiều ngày sẽ hết mất vốn, hehe. Hải Hậu có cái món lạ so với nơi khác là nhiều nhà thờ, mà nhà thờ nào cũng đẹp, cũng hoành tráng cả. Nhưng khoan hãy đi nhà thờ, đi về cái gốc của Hải Hậu đã để cho khách thấy một vùng đất có lịch sử lâu đời và đời sống văn hóa tinh thần đặc sắc không thua kém gì những nơi đô hội.

Hãy đến Chùa Lương (Hải Anh) trước đã. Chùa Lương là ngôi chùa cổ, lớn và đẹp nhất của Hải Hậu, được xây dựng từ thế kỷ 15 trên một khuôn viên tương đối rộng. Tiếc là phía trước chùa lại có một cái chợ xã, bán mua be bét làm hỏng mất cảnh quan và không khí cửa thiền. Chùa bây giờ đang trong giai đoạn trùng tu nhưng thực ra là dựng lại, không biết dựng xong trông như thế nào.


Chùa Lương

Tiếp sau đó vòng ra Cầu Ngói. Phải nói Cầu Ngói là một công trình kiến trúc đặc biệt tiêu biểu của Hải Hậu, nó cho thấy từ hàng trăm năm trước ông cha chúng ta cũng là những người biết ăn biết chơi, và Hải Hậu hẳn là một vùng trù phú cả về kinh tế lẫn văn hóa tinh thần. So với Chùa Cầu ở Hội An thì Cầu Ngói có đường nét kiến trúc tinh tế, thanh thoát, mềm mại và Việt hơn.

Tiếp tục xuôi về hướng tây hãy đưa khách tham quan làng nghề đồ gỗ mỹ nghệ Hải Minh. Giới thiệu cho khách xem trực tiếp những bàn tay nghệ nhân tạo ra những sản phẩm chạm khắc, khảm trai tinh xảo mà từ đây xuất đi mọi miền đất nước và thế giới. Đây có lẽ là khu vực giầu có nhất huyện, nhà nào cũng có hàng tỷ đồng trong nhà với những món đồ cổ và đồ gỗ đắt giá.

Cũng ở Hải Minh, mời khách tham quan nhà thờ giáo xứ Phạm Pháo với thánh đường rộng thênh thang và nội thất toàn gỗ. Nhà thờ Phạm Pháo bên ngoài không hoành tráng bằng nhà thờ Đông Biên (Quần Phương) nhưng bên trong ấn tượng hơn nhiều.


Nhà thờ Phạm Pháo

Dạo một vòng phía bắc huyện sau đó quay về trung tâm hành chính huyện, tại đây bản thân chúng ta cũng thấy ngưỡng mộ tư duy quy hoạch của các cụ xưa vẫn mang nguyên tầm thời đại.

Xuôi đường 21 đi ra phía biển, dừng chân chụp ảnh khu vực đồng muối Hải Lý, Hải Chính, Hải Hòa. Ở đây ta thấy hàng loạt nhà thờ cực đẹp và hoành tráng của Hải Xuân, Hải Chính, Hải Chiều, Hải Hòa... sau đó tới bãi biển Thịnh Long tắm biển, một bãi biển thoải và đẹp, quanh khu vực này có khi còn hoang sơ và rất thơ mộng. Tại Thịnh Long cũng có nhiều nhà thờ đẹp và một ngôi chùa Linh Ưng bề thế nguy nga và linh thiêng; tại đây, bạn sẽ được thưởng thức các món ăn hải sản cực kỳ thú vị, và các quán cà fê rất hot. Kết thúc một "tour" Hải Hậu mệt nhoài nhưng cũng đáng "đồng tiền bát gạo" đấy nhỉ!.

Hải Hậu Anh Hùng, Miền quê văn hóa

Hải Hậu. Miền quê ba lần anh hùng
Hải Hậu. Miền quê ba mươi hai năm ngọn cờ văn hoá.
Hải Hậu quê tôi. Ôi giàu đẹp quá!
Biển bạc, Cho nhiều tôm cá.
Muối trắng, mặn mà tình em.
Mời bạn về xem..
Cánh đồng lúa vàng thẳng cánh cò bay
Sản lượng năm nay nhiều hơn năm trước.
Quê tôi từng bước, vươn mình đổi thay.
Mái ngói, nhà xây, đê kè bê tông hoá
Điện, đường, trạm xá..sáng đẹp như mơ.
Cảnh đẹp nên thơ...Cầu Đôi, cầu Ngói
Người xe như hội, qua ba thị trấn:
"Yên Định, Chợ Cồn, Thịnh Long".
Bến cá Hải Đông, tàu thuyền tấp nập
Làng nghề truyền thống, Hải Bắc, Trung, Minh.
Thăm công trình thuỷ lợi hoá kênh mương
Bạn về Hải Long, Hải Sơn, Hải Đường, Hải Cát
Hè về nghỉ mát, bãi tắm Thịnh Long.
Đi hết một vòng qua ba hai xã
Quê tôi đẹp quá, bên bờ Biển Đông
Hải Hậu Anh Hùng, Miền quê văn hoá.

Tác giả: Phạm Ngọc Tuấn (Văn phòng công an tỉnh Nam Định)

NHT